OW1701 Reconversie Kazerne

Beschrijving

In 2011 werden de militaire activiteiten in de kazerne van Sijsele (Damme) stopgezet. Na een tijdelijk gebruik als noodopvangkamp voor vluchtelingen wordt nu gezocht naar nieuwe bestemmingen voor deze unieke site.

De Vlaamse overheid heeft de stad Damme gemandateerd om de herbestemming van het kwartier Sgt Baron André Gilles de Pélichy vorm te gaan geven. In samenwerking met WVI worden de krijtlijnen voor een nieuwe toekomst voor dit 18,6 ha groot gebied uitgezet.

De site van de kazerne is gelegen ten zuiden van de gewestweg N9 (Brugge - Gent) aan de westelijke rand van Sijsele, een deelgemeente van Damme. Het gebied ligt op ca. 6 km van de centra van Brugge en Damme (respectievelijk in het westen en het noorden), ca. 9 km van Maldegem (in het oosten) en ca. 7,5 km van Beernem (in het zuiden). Het studiegebied vormt een schakel tussen de kern Sijsele en het domein Ryckevelde, een 180 ha groot bos- en kasteeldomein.

Sijsele is een goed uitgeruste kern, meer dan de helft van de Damse bevolking woont er. De kern is door zijn centrale ligging langs de N9, als woonsatelliet opgenomen binnen de afbakeningslijn van het regionaalstedelijk gebied Brugge. Sijsele heeft dan ook een taakstelling om de woonfunctie te gaan versterken.

Gezien de belangrijke (ruimtelijke) impact van de reconversie voor de kern Sijsele en het belang van de site als schakel tussen kern en landschap binnen de context van het regionaalstedelijk gebied van Brugge, wenst WVI een ontwikkelingsconcept uit te werken om het proces van de reconversie te kaderen. De reconversie zal door diverse actoren en gefaseerd in de tijd vorm moeten krijgen waardoor er nood is aan een ontwikkelingsconcept om de site op een samenhangende wijze te kunnen transformeren.

 

Ambities en programma

De ambitie bestaat erin om de voormalige kazerne te transformeren tot een buurt van de toekomst waar ruimte wordt voorzien om te wonen, werken en recreëren. Er wordt gestreefd naar een duurzame ruimtelijke (her)ontwikkeling door in te zetten op het optimaliseren van ruimte door verweving van functies en het slim samengebruik van de ruimte.

In de herziening van het GRS Damme (procedure lopende) wordt volgend programma voorzien voor de site:

• 3,5 ha wonen
• 9,5 ha (lokale) bedrijvigheid
• 6 ha gemengd open ruimtegebied met sport- en recreatievoorzieningen

In eerste instantie zal de stad Damme voor het gebied een RUP opmaken met enkel globale zoneringen. Dit globale RUP kan in een latere fase verder verfijnd en ingevuld worden via inrichtingsstudies, via de opmaak van

deel-RUP’s of via gefaseerde vergunningsaanvragen. Deze maken evenwel geen deel uit van huidige opdracht.

Voor de reconversie worden volgende ambities naar voor geschoven:

• ambitie #1 | duurzaam en circulair

Een herontwikkeling waar kwaliteit en duurzaamheid centraal staan en systematisch geïntegreerd worden in de manier waarop de ontwikkeling, inrichting en het beheer van de site wordt aangepakt.

• ambitie #2 | identiteit door behoud

De site krijgt een nieuwe identiteit in relatie met het tuinbouwkundig en militair verleden. Het behoud van historische relicten is geen doel op zich, maar moet een meerwaarde bieden als identiteitsdrager.

• ambitie #3 | open ontmoetingsplaats

De kazerne wordt omgevormd van een gesloten enclave naar een aangename, open en hedendaagse plek waar inspirerende ontmoetingen plaatsvinden en krachtige verbindingen ontstaan.

• ambitie #4 | compact wonen & werken, open leven

Er wordt gestreefd naar compacte bebouwing en meervoudig ruimtegebruik. Door het inzetten van vernieuwende woon-/werktypologieën, stapelen van functies en meervoudig ruimtegebruik kan het groene karakter van de site behouden en zelfs versterkt worden.

• ambitie #5| veelzijdige verwevenheid

Op de site worden essentiële functies (wonen-werken-verblijven-recreëren) en activiteiten creatief bij elkaar gebracht zodat er economische, ruimtelijke en sociale meerwaarden ontstaan.

• ambitie #6 | creatieve bedrijvigheid

De site moet ruimte bieden aan bedrijven, creatievelingen en innovators die interactief omgaan met de omgeving. Bedrijven worden uitgedaagd om het circulair concept centraal te stellen.

• ambitie #7 | buurtpark voor recreatie en natuurbeleving

Het versterken van natuur- en recreatieve beleving en het uitbouwen van een kind- en jeugdvriendelijke buurt met als troef de nabijheid van ‘groene long’ Ryckevelde.

• ambitie #8 | maatschappelijk draagvlak

Het creëren van een draagvlak is een evolutief proces. Het is belangrijk om van in het begin in dialoog te treden. Zo zal de afstand tussen organisaties, burgers en overheid verkleinen en kan er een dynamisch, multidisciplinair en gezamenlijk (ontwerp)proces worden opgezet.

Voor het gebied is reeds een haalbaarheidsstudie opgemaakt. Daarbij is voor de bestaande gebouwen onderzocht welke herbestemmingen bouwtechnisch mogelijk zijn, voor de wegen en nutsvoorzieningen is bekeken wat bouwtechnisch behouden kan blijven of vervangen moet worden en er is een analyse gemaakt van de actuele natuurwaarden. Deze informatie wordt beschikbaar gesteld aan de ontwerpers.

Voorliggende opdracht bestaat in het uitwerken van een masterplan (hier ‘ontwikkelingsconcept’) voor de site van de kazerne en de direct aanpalende percelen (zie figuur situering). Het ontwikkelingsconcept moet de visie, concepten over de inrichting, onderbouwing en tools aanreiken om een kwaliteitsvolle publieke en private ontwikkeling over een langere periode te kunnen sturen.

Een gedetailleerd architecturaal ontwerp en beeldkwaliteitsplan openbare ruimte wordt niet gevraagd .

Met de voorliggende opdracht moet de ontwerper samen met de opdrachtgever en de stad Damme een  antwoord  bieden op volgende vragen:

• Hoe wordt de site best ingericht, rekening houdende met de schakelpositie tussen dorpskern en stedelijk groengebied?
• Hoe kan het gewenste programma ruimtelijk gestructureerd worden zodat het een meerwaarde biedt voor Sijsele en omgeving?
• Op welke wijze kan de herontwikkeling gefaseerd aangepakt worden, rekening houdende met de mogelijke uitbreidingszone?
• Welke elementen van de bestaande site (gebouwen, verhardingen, natuur) kunnen een strategische rol spelen bij de herontwikkeling?
• Welke ingrepen zijn noodzakelijk om het gebied om te vormen naar een open en doorwaadbare plek waar het aangenaam verblijven is en waar wonen, werken en recreëren synergieën kunnen opleveren.
• Wat is de gewenste verschijningsvorm en beeldkwaliteit voor nieuwe invullingen in het gebied?
• Hoe kan de mobiliteit binnen het gebied georganiseerd worden?

Bijzondere aandacht zal gaan naar:

• de erfgoedwaarde van het gebied en de relatie tot een nieuwe identiteit voor de site
• de inpassing van de nieuwe buurt in het bestaande dorpsweefsel
• het uitwerken van de manier waarop de site zich zal ‘presenteren’ naar de Dorpsstraat
• het realiseren van een open en doorwaadbaar gebied dat een meerwaarde biedt voor de ruime omgeving
• de mogelijkheden voor natuurontwikkeling en –beleving in relatie met het naastliggende domein Ryckevelde, onderzoeken of een deel van de site kan ingezet worden als mensenvrije natuur, met minimaal beheer (dit is dus ruimte die niet gebruikt wordt voor recreatie e.d.)
• de mogelijkheden voor recreatieve functies en –beleving
• het integreren van de principes van duurzaamheid in inrichting én beheer
• de ruimtelijke schikking van het programma waarbij de mogelijkheden tot verweving en samengebruik van ruimte moeten worden onderzocht
• compacte, functionele en vernieuwende concepten om de reconversie vorm te geven
• zuinig en meervoudig ruimtegebruik
• het bepalen van de meest wenselijke typologieën, integreren van vernieuwende woon-werktypologieën
• het bepalen van de gewenste (stedelijke) dichtheid
• het behoud en versterken van de woonkwaliteit van de omliggende woningen
• de kwalitatieve invulling van ontsluiting en parkeren
• de integratie van maatregelen m.b.t. waterbeheersing
• de fasering van de ontwikkeling met voldoende flexibiliteit op langere termijn

Gegevens